اوضاع اقتصادی بندرعباس در دوره پهلوی اول ۱۳۲۰-۱۳۰۴

Authors

نورالدین نعمتی

دانشیار گروه تاریخ دانشگاه تهران سیروس فیضی

استادیار گروه تاریخ دانشگاه تهران شیوا تقوایی زحمت کش

کارشناس ارشد پژوهشگر مطالعات تاریخ معاصر

abstract

از دوره شاه عباس صفوی بندرعباس به عنوان برترین بندر تجاری ایران در سواحل خلیج فارس شناخته می شد. این برتری تا انتهای دوره صفویه برقرار بود؛؛ ولی پس از آن بندرعباس هرگز رونق سابق را نیافت. این بندر در دوره قاجار به عنوان بندر مجاور بندر بوشهر که مهم ترین بندر تجاری ایران در دوره قاجار محسوب می شد،  فعالیت می کرد؛؛ ولی در دوره پهلوی اول که به سبب رشد بندر خرمشهر بندر بوشهر از رونق افتاد، وضعیت اقتصادی بندرعباس به سمت افول بیشتر پیش رفت. نوشتار پیش رو با روش توصیفی- تحلیلی و با بهره گیری از آمار و اسناد در پی پاسخ به این پرسش است که وضعیت اقتصادی بندرعباس در دوره پهلوی اول چگونه  بوده است. این پژوهش بر این فرضیه استوار است که بندرعباس در دوره پهلوی به رکودی که با افول دولت صفوی آغاز شده بود ادامه داد.اگرچه نتیجه بررسی های انجام شده نشان از رشد میزان تجارت و صنعت این بندر دارد؛ اما در این زمان به واسطه بالا رفتن حجم تجارت خارجی خلیج فارس و بنادر خوزستان به دلیل دسترسی ریلی به سراسر ایران، حجم تجارت خارجی تمام بنادر رشد داشته است و بندرعباس در این زمان به لحاظ کیفی همچنان در رکود به سر می برد. نه تنها تجارت خارجی بلکه صنعت، کشاورزی و اقتصاد داخلی بندرعباس نیز نسبت به سایر شهرهای ایران ضعیف و ناکارآمد بود.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

اوضاع اقتصادی بندرعباس در دورة پهلوی اول 1320-1304

از دوره شاه عباس صفوی بندرعباس به عنوان برترین بندر تجاری ایران در سواحل خلیج فارس شناخته می‌شد. این برتری تا انتهای دوره صفویه برقرار بود؛؛ ولی پس از آن بندرعباس هرگز رونق سابق را نیافت. این بندر در دوره قاجار به عنوان بندر مجاور بندر بوشهر که مهم‌ترین بندر تجاری ایران در دوره قاجار محسوب می‌شد،  فعالیت می‌کرد؛؛ ولی در دوره پهلوی اول که به سبب رشد بندر خرمشهر بندر بوشهر از رونق افتاد، وضعیت اق...

full text

وبا و اقدامات دولت پهلوی اول برای مقابله با شیوع آن (۱۳۰۴ تا ۱۳۲۰)

این مقاله بر آن است تا به توصیف وضع بیماری وبا در دوره پهلوی و شیوه های مقابله دولت با آن بپردازد. اگرچه وبا بیماری بومی ایران نبود اما از کشورهای همسایه به ایران وارد می شد و به سبب نابسامانی وضع قرنطینه ها و عدم رعایت بهداشت به شدت گسترش می یافت. در دوره سلطنت رضاشاه سه بار ایران با شیوع این بیماری مواجه شد و دولت برای مبارزه با بیماری مزبور به تجهیز انستیتوپاستور یاری رساند و با ایجاد قرنطین...

full text

پژوهشی در مورد اصلاحات ارضی سیستان در دوره پهلوی اول (۱۳۲۰- ۱۳۰۰ش / ۱۹۴۱-۱۹۲۱ م)

در سیستان، زمین همواره عامل اصلی بسیاری از حوادث و تحولات تاریخی بوده است؛ به طوری که در طول قرنها موجب پدید آمدن یک نظام زمین داری کهن، منسجم، مستدام و منطبق بر شرایط محیطی، اجتماعی و اقتصادی شده است. این روند تا دوره ناصرالدین شاه قاجار ادامه یافت. در اوایل دوره ناصری، اراضی سیستان خالصه اعلام شد و به صورت استیجاری در اختیار سرداران و خوانین (مستأجران خاص) قرار گرفت. با این تحول، سایر انواع م...

full text

وضعیت آثار تاریخی شهر اصفهان در دوره پهلوی اول (۱۳۲۰-۱۳۰۴ش)

شهر تاریخی اصفهان به  لحاظ دارا بودن آثار ارزشمند تاریخی یکی از مهم­ترین شهرهای ایران است. این موقعیت ممتاز، جدای از موقعیت جغرافیایی شهر، دراثر پایتخت شدن اصفهان در دوران سلسله­های آل بویه ، سلجوقیان و صفویه پدید آمده­است. در این دوره­ها ارزشمند­ترین و فاخر­ترین آثار معماری این سلسله­ها در اصفهان ایجاد گردید؛ اما متأسفانه فراز و فرود سلسله­ها، جنگ و درگیری­ها و بلایای طبیعی بسیاری از این آثار ...

full text

عصر رضاشاه پهلوی و تجدید معادلات پیشین در تاریخ روابط خارجی ایران (۱۳۲۰-۱۳۰۴)

چهار سال پس از کودتای سوم اسفند 1299، رضاشاه پهلوی روابط خارجی ایران را در جهت پیشگیری از مداخلۀ قدرت های بزرگ تغییر داد. لازم به ذکر است که در سراسر عصر قاجار ایران در معرض نفوذ سیاسی، اقدامات نظامی و بهره برداری اقتصادی دو قدرت بزرگ روسیۀ تزاری (و متعاقب آن شوروی) و بریتانیا بود. رضاشاه جهت مقابله با مداخلات خارجی اصلاحاتی را در زمینه های اجتماعی، اقتصادی و سیاسی به منظور بنیان گذاشتن دولت مُد...

full text

تحولاتزمینداری ومالکیتدر سیستان دوره پهلوی اول

چکیده در سیستان «زمین» همواره عامل اصلی بسیاری از حوادث و تحولات تاریخی بوده است؛ به‌طوری‌که در طول قرن‌ها باعث پدید آمدن یک نظام زمین‌داری کهن، منسجم، مستدام و منطبق بر شرایط محیطی،اجتماعی و اقتصادی شده است. این روند تا دوره ناصرالدین شاه قاجار ادامه یافت. در اوایل دوره ناصری،اراضی سیستان خالصه اعلام شد و به صورت استیجاری در اختیار سرداران و خوانین (مستأجران خاص) قرار گرفت. با این تحول سایر ا...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
پژوهش های تاریخی اسلام و ایران

جلد ۱۰، شماره ۱۹، صفحات ۲۱۱-۲۳۴

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023